پس از آن که در سال ۱۳۸۷ در ایران ، رشته مهندسی ورزش و راه اندازی شد و در سال۱۳۵۳ اولین استاندارد ورزشی برای زمین فوتیال تدوین و در طی سال ها ی بعد از آن استاندارد های فراوانی در زمینه تجهیزات و اماکن ورزشی تدوین شد ولی در اجرای استانداردهای ورزشی عملکرد مناسبی نداشتیم ، به جهت مقبولیت ورزش در عموم جامعه و تاثیر گزاری اش در سلامت جامعه و داشتن کیفیت لوازم و تجهیزات و اماکن ورزشی باعث کسب نتایج ورزشی بهتر در سطح حرفه ای و قهرمانی میشود، نویسنده مقاله را بر آن داشت که مقاله ای تحت عنوان اهمیت راه اندازی واحد مستقل استاندارد سازی تجهیزات و اماکن ورزشی به رشته تحریر در آوردم. با توجه به گستردگی و مقبولیت ورزش و تاثیر آن در سلامت جامعه در بخش ورزش همگانی و تاثیر آن درسیاست و ایجاد شور و نشاط در ورزش قهرمانی و حرفه ای باعث شد که در این مقاله راه اندازی واحد مستقل استاندارد سازی در سازمان ملی استاندارد بررسی کنم اما در ابتدا با بخشی از شرح وظایف استاندارد آشنا شویم که به قانون سال۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی استناد می کنم در ابتدا جایگاه سازمان ملی استاندارد از نظر تحت نظارت بررسی می کنم. سازمان ملی استاندارد یک سازمان مستقل که هدفش حفظ حداقل های کیفیت و تامین ایمنی برای مصرف کنندگان کالا و خدمات به غیر از مواد دارویی است رییس این سازمان توسط رییس جمهور انتخاب میشود و دبیر شورای عالی استاندارد است مهم ترین وظایف سازمان ملی استاندارد اجرای و تدوین و ترویج استاندارد در کشور است نظارت بر کیفیت و معیار تعیین شده برای کالاهای وارداتی و نظارت بر کیفیت و معیار تعیین و بعضا ضمنی خریدار و مصرف کننده برای خریدار و مصرف کننده است. در اینجا می توانیم وظایف استاندارد به دو بخش عمده تدوین و اجرای استاندارد تقسیم بندی کنیم
اما جایگاه ورزش در این بخش ها در کشور کجاست ؟؟؟
خوشبختانه در بحث تدوین استاندارد ها عملکرد خوبی داشتیم اما متاسفانه در اجرای آن بسیار ضعیف بودیم چرا این اتفاق افتاده است؟
دقت کنید که در استاندارد به دو گونه تامین استاندارد کالا تعیین شده است
۱ – اجباری
۲- تشویقی
تفاوت استاندارد اجباری و تشویقی چیست?
استاندارد اجباری : همانطور از اسمش پیدا است باید کالا برای تولید و عرضه و فروش دارای تایید از سازمان استاندارد یا نهادی مورد تایید سازمان استاندارد مانند شرکت بازرسی فنی و آزمایشگاه آلکروتیه باشد استاندارد تشویقی : الزامی تولید کننده برای تامین حداقل استاندارد ندارد و می تواند با هر کیفیت محصول را
وارد بازار کند و حداقل شرایط آزمون برای کالا وجود دارد که بعضی از تولید کنندگان برای افزایش برند به دنبال تایید از سازمان ملی استاندارد و دریافت مهر استاندارد می روند اما مورد دیگری است که اینجا مشکل استاندارد سازی در ورزش و صنایع دیگر نیز بعضا هست استانداردی تدوین شد وسایل آزمون و همچنین افراد متحبر و متخصص برای اجرای استاندارد تدوین شده نداریم یا بعضا تولید کنندگان ما دانش رسیدن به حداقل استاندارد مدون را ندارند و تمایلی به افزایش هزینه برای استاندارد ساختن کالای خود ندارندمتاسفانه بعضا شاهد هستیم تولید کننده خود در تدوین استاندارد نقش داشته و با کمک انجمن و نهاد غیر ممانعت از اجرای استاندارد کالا میشود چون بهتر از هر کس می داند استاندارد سازی تولیدش باعث افزایش هزینه میشود سازمان استاندارد نشان داده برای کالاها که بخش یا کارشناس مشخص تعیین کرده توانسته در اجرای استاندارد حداقل به صورت علمیاتی موفق شود که بارزترین در سال های اخیر بحث استاندارد آسانسور و موادغذایی و….. بوده است.
اما این جا سوال پیش می آید جایگاه ورزش در سازمان ملی استاندارد کجاست؟
متاسفانه هیچ گاه در نظر گرفته نشده است و هیچ کدام از استاندارد های ورزشی اجباری نیست همانطور می دانیم ورزش دارای بعد بین المللی است و نهاد های ورزشی با سازمان بین المللی استاندارد iso در تعامل هستند و پس اگر یک مسابقه بین المللی در کشوری می خواهد،انجام شود باید استاندارد تعیین شده نهاد برگزار کننده برگزارشود یادمان هست سایپا برای لیگ قهرمانان آسیا در کرج نتوانست بازی کند مجبور شد بیاید تهران در ورزشگاه آزادی به خاطر نداشتن حداقل میزان نور مناسب میزبان بینادکار ازبکستان شود .
یک سوال : چرا فیفا یک دفعه اجازه حضور تماشاگران را در طبقه ورزشگاه آزادی در مسابقات تحت برگزاریش نداد ؟؟
اگر به سایت سازمان استاندارد مراجعه کنید متوجه خواهید شد استاندارد ملی به شماره ۴-۱۹۴۹۸ تحت عنوان _ امکانات تماشاچیان قسمت ۴ صندلی_ مشخصات در سازمان ملی استاندارد تدوین شده است تاریخ تدوین استاندارد می بینید سال ۱۳۹۴ است درست زمانی یک استاندارد بین المللی که کاربرد در مسابقات بین المللی نیز دارد در ایران تدوین شد دیگر فیفا بهانه ای برای عدم تامین این استاندارد نپذیرفت و اعلام کرد چون در ایران مقررات امکانات تماشاچیان تدوین گردیده ، ایران ملزم به تامین برای برگرازی مسابقات تحت نظارتش است چرا باید نهاد بالا دستی بین المللی ما را مجبور کند که خواسته های حداقلی برای مسابقات در سطح بین
المللی ، فراهم کنیم.
اگر سازمان ملی استاندارد حداقل یک کارشناس مسئول در بحث کالاهای ورزشی معین می کرد پیش از این فیفا ما را مجبور به رعایت استانداردی کند خودمان می کردیم چون استاندارد کالا های ورزشی اجباری نیست بارها شاهد بودیم ملزومات پایین تر از استاندارد مانند توپ فوتبال لیگ برتر و لباس ورزشی برای تیم های بزرگ و کفش استوک فوتبال و…. از کشور های مختلف بعضا استوک کارخانه وارد کشور میشود. امروز در سازمان استاندارد پژوهشکده و آزمایشگاه های مکانیک برق ساختمان نساجی مواد غذایی وجود دارد و برای هر کالا در هر زمینه یک یا دو کارشناس برای انجام آزمایشگاه و یا بررسی گزارش و عملکرد شرکت های بازرسی و آزمایشگاه در سازمان استاندارد مشغول به فعالیت هستند T در زیر مجموعه خود چندین آزمایشگاه و شرکت بازرسی فعال را برای اجرای استاندارد دارند
اما جایگاه ورزش در میان کجاست ؟؟
اگر به میدان استاندارد کرج ، سازمان ملی استاندارد مراجعه کنید در پژوهشکده نساجی چند دستگاه تست توپ ورزشی وجود دارد که مدت ها فعالیت نداشت که پس از برنامه نود و توپ هایی که همه بازیکنان و مربیان را شاکی کرده بود مجددا برای بررسی این موضوع دو سال پیش چندی روزی فعال شد دومین جایی برای استاندارد سازی ورزشی فعال شد ، آزمایشگاه استاندارد سازی اماکن و تجهیزات ورزشی در ورزشگاه آزادی آن هم برای مرکز توسعه و تجهیز اماکن ورزشی است که قرار نیست برای مصرف کننده فرآیند تامین استاندارد را انجام دهد و اگر دقت کنید از این آزمایشگاه چه سایت و آدرس و تلفنی نمی توانید با سرچ کردن در اینترنت پیدا کنید در حالی که امروز یک شرکت با سه تا کارمند هم دارای سایت و حداقل های اطلاعاتی در فضای مجازی است.
آیا در مورد این صندلی که در حال نصب در طبقه دوم ورزشگاه آزادی است بازرسی فنی درستی انجام میشود؟
وقتی بدون استفاده از مهندسی ورزشی و رعایت حداقل استاندارد این کار انجام میشود همین اتفاق می افتد ولی سازمان ملی استاندارد در بحث ورزش ، عملکرد مناسبی نداشته حداقل شما استاندارد نبودن ظاهری را در صندلی تماشاگران می بینید و باید دید آیا صندلی از لحاظ استحکام مکانیکی و راحتی نشستن ، نحوه اتصال پشتی به کف صندلی ،….. شرایط استاندارد را تامین می کنند البته در فرایند بازرسی فنی تا بازرس دقیقا در محل پروژه نباشد حق اظهار فنی ندارد و از روی عکس نمی تواند تطابق یا عدم تطابق محصول را با استاندارد تشخیص و اعلام کند.
جمع بندی و ارایه پیشنهاد
۱- تدوین استاندارد های ورزشی در کشورمان مناسب است ولی اجرای آن مناسب نیست
۲- عدم اجرای اجباری استاندارد ورزشی باعث شده که اجرای مناسبی در اجرای استاندارد محصولات ورزشی نداشته باشیم
۳- فعالیت علمیاتی و بعضا تجهیزات جهت آزمایش های استاندارد سازی تجهیزات و اماکن ورزشی بسیار نامناسب است
۴- اطلاع رسانی در بحث استاندارد سازی تجهیزات ورزشی تعریف چندانی ندارد
۵- با توجه به این که ورزش دارای ابعاد جهانی بین المللی و بعضا سیاسی است استقرار و راه اندازی هر چه سریع تر واحدی مستقل برای استاندارد سازی تجهیزات و اماکن ورزشی ضروری است تا اجرای اجباری استاندارد کالاهای ورزشی سریعتر انجام شود .
سخن پایانی
وقتی یک مدال در ورزش باعث به اهتزاز در آمدن پرچم کشورمان می شود پس مشخص می شود جایگاه ورزش در کشور مان کجاست و پس ضرورت دارد برای موفقیت در ورزش تجهیزات و اماکن ورزشی استاندارد های لازم را داشته باشند که این میسر نیست به جز آنکه سازمان ملی استاندارد برای این موضوع ارزش قایل شود که هر چه سریع تر واحدی مستقل برای اجرای استاندارد کالاهای ورزشی با مدیریت افراد کار بلد و کارشناسان متخصص در این زمینه و الیته مشرف به استاندارد راه اندازی کند
نویسنده مقاله : مهندس پیمان تبریزی
